Module 1
Jouw werkplek
Module 2
Plannen
Module 3
Brainstormen
Module 4
Research
Module 5
Onzekerheid tackelen
Module 6
De ingrediënten van je verhaal
Module 7
De opbouw van een verhaal
Opbouwtools
Module 8
Jouw verhaallijn
Module 9
Schrijven
Module 10
Uitgeven
Module 11
Marketing voor je boek
Opbouwtools
Er zijn meerdere tools die je voor je verhaal kunt gebruiken. Ze komen allemaal ongeveer op hetzelfde neer, maar bij de één komt de climax net iets later dan bij de ander en is het allemaal iets gedetailleerder uitgewerkt. Ik schets hier de twee die het meest concreet zijn en ook het makkelijkst over je eigen verhaallijn kunt leggen als je die hebt gemaakt (gaan we doen in de volgende module). Kijk dan ook voor jezelf welke tool jou het meest aanspreekt, het is maar net in hoeverre jij je van tevoren ‘vast wil leggen’. Voel jij nou helemaal niets voor deze uitwerking? Laat het me dan even weten! Dan kijken we samen naar iets wat beter bij jouw verhaal past.
Ook in een autobiografie is het volgen van deze basis van belang, zo hou je de lezer vast.
Freytag’s Pyramid
Dit is een vrij simpele tool en wordt vooral voor korte verhalen gebruikt. Ideaal dus voor mensen die veel korte verhalen in één boek gaan schrijven.
Het dagelijks leven wordt geschetst, er komt vrij snel een onverwachte gebeurtenis, daar wordt actie op ondernomen. Niet altijd een slimme actie, hier gaat vaak het één en ander mis en zorgt die ene actie juist voor meer drama. Dit kan ook het punt zijn dat we denken dat alles goedkomt, maar er een tweede, grotere uitdaging komt. In de climax is de spanning het hoogst: wat is er precies aan de hand en waarom moet dit nú allemaal goed komen? Hier is de wanhoop het hoogst. Dan volgt de grote strijd en het verhaal eindigt met dat het allemaal weer goed komt. Als je dat wil natuurlijk. Het kan ook eindigen met dat het helemaal niet goed komt na die laatste actiescènes of dat je boek een open einde heeft en je stopt op het punt van de actie.
The Three Act Structure
Deze tool is iets gedetailleerder. We beginnen in de ‘gewone alledaagse wereld’ als er iets onverwachts gebeurt. Van de hoofdpersoon wordt hier een actie verwacht, maar die hoofdpersoon heeft daar eigenlijk niet zoveel zin in. Dan komt de eerste kleine climax waar uit blijkt dat het tóch wel handig is als hij actie onderneemt. Hij gaat op avontuur, maar loopt dan wel nog tegen twee obstakels voordat er een grote plottwist in het verhaal komt. Misschien bleek één van de mensen die hij voor betrouwbaar aan zag, wel helemaal niet zo betrouwbaar te zijn. Opnieuw is er een obstakel te overwinnen, maar niet zomaar één. Deze actie loopt uit op een ramp en wordt alleen maar erger. Het wordt zó benauwd dat het uitloopt op een pure crisis en de spanning blijft stijgen. De climax zorgt voor iets meer lucht en het lijkt langzaam de goede kant op te gaan. Natuurlijk kan niet alles vlekkeloos verlopen dus ook hier komt de hoofdpersoon nog een obstakel tegen voor we het verhaal afronden. Het verhaal eindigt met dezelfde situatie als aan het begin, maar er is iets veranderd. Als er niets veroverd, gered of gewonnen is, dan heeft de hoofdpersoon een persoonlijke groei doorgemaakt tijdens deze reis (of een combinatie natuurlijk!).
Het verschilt dus heel erg per persoon hoe gedetailleerd je dit zou willen doen, maar als je na deze twee tools nog denkt: ik heb écht nog wat meer houvast nodig, dan kunnen deze twee afbeeldingen je ook nog helpen. Dit is allebei ook de Three-Act Structure, maar dan nog iets gedetailleerder uitgewerkt.
Met deze percentages kun je precies uitrekenen op welke pagina jouw actiepunten moeten komen, maar dat raad ik niet aan. Laat dit gewoon een leidraad zijn, we willen immers nog wel onze creativiteit kwijt kunnen.
Nog gedetailleerder, en een mooi verlengde van de vorige, is deze waar je ook direct je hoofdstukken op de juiste manier kunt indelen als je zou willen:
Al deze punten horen in je verhaal te zitten. Vaak gaat dat ook al vanzelf, omdat je zo aan het schrijven bent dat je zelf op zulke dingen komt. Wel is het goed om van tevoren enigszins na te denken hoe je je verhaal aan gaat pakken zodat we in elk geval weten waar we naartoe willen vanaf de eerste pagina van je boek.
En natuurlijk kent creativiteit geen regels. Dit zijn enkel richtlijnen die door heel veel schrijvers braaf gevolgd worden, maar ook door een heel aantal niet. Het is voor nu wel een hele goede meetlat voor je eigen werk.
Opdracht
Probeer bij jezelf na te gaan welke opbouwtool het beste voelt. Wil jij van tevoren al weten waar je naartoe gaat en zo de kans op vastlopen verminderen of wil je juist nog heel veel creatieve vrijheid hebben tijdens het schrijven?
Natuurlijk heb je ook met een tool nog wel creatieve vrijheid, je kan het compleet omgooien als je zou willen, maar bij sommige mensen zitten die kaders juist hun creativiteit in de weg.
Voor nu hoef je alleen bij jezelf na te gaan waar je je het beste bij voelt. In de volgende module gaan we concreet met jouw verhaallijn aan de slag en kun je het gewoon eens uitproberen.